.png)
FDA, Radyoaktif Madde Tespit Edilen Karidesler Nedeniyle Yeni Geri Çağırma Duyurdu
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), uzun vadede düşük dozlarda tekrar eden maruziyetle kansere yol açabilen yapay bir radyoizotop olan Sezyum-137 (Cs-137) ile olası kontaminasyon nedeniyle dondurulmuş karides ürünleri için gönüllü bir geri çağırma başlattı.
Bu açıklama, ABD Gümrük ve Sınır Koruma (CBP) yetkililerinin Los Angeles, Houston, Savannah ve Miami limanlarındaki nakliye konteynerlerinde Cs-137 tespit etmesinin hemen ardından geldi. Yetkililer, bir sevkiyat dondurulmuş kaplamalı karideste radyoizotop izlerine rastladı. Bu bulgular, FDA’nın Endonezya merkezli PT. Bahari Makmur Sejati (BMS Foods) tarafından Walmart için tedarik edilen ve “Great Value” markası altında satılan dondurulmuş karides ürünlerine yönelik uyarı yayınlamasına yol açtı.
“Şu ana kadar yapılan testlerde ticari ürünlerde kontaminasyon doğrulanmamış olsa da, ürünün sağlıksız koşullarda hazırlanmış, paketlenmiş veya depolanmış olabileceği ve Cs-137 ile bulaşmış olabileceği düşünülüyor. Bu durum, potansiyel bir güvenlik riski oluşturabilir”
FDA ayrıca Walmart’ın, CBP tarafından Cs-137’nin ilk tespitinden sonra ithal edilen bazı dondurulmuş çiğ karidesleri aldığını, ancak bu sevkiyatların doğrudan pozitif sonuç vermediğini belirtti. Yine de FDA, Walmart’a bu ürünleri geri çağırmasını tavsiye etti.
Ajans ayrıca Şimdiye kadar ürünlere bağlı herhangi bir hastalık bildirilmedi. Tespit edilen Cs-137 seviyelerinin müdahale eşiklerinin altında olduğu, ancak yine de potansiyel sağlık riski taşıdığı vurgulandı.
FDA açıklamasına göre:
“Poşetlenmiş dondurulmuş karides ürünleri, 17 Temmuz – 8 Ağustos 2025 tarihleri arasında Alabama, Arizona, California, Massachusetts, Minnesota, Pennsylvania, Utah, Virginia ve Washington eyaletlerindeki perakendecilere, distribütörlere ve toptancılara dağıtıldı.”
Geri çağırma, Sand Bar, Arctic Shores, Best Yet, Great American ve First Street markaları altında satılan 13 farklı dondurulmuş karides ürününü kapsıyor. Uyarı kapsamındaki ürünleri satın alan müşteriler, ürünleri iade ederek tam para iadesi alabilecek.
ABD’de Radyoaktif Karides Alarmı: FDA Geri Çağırma Başlattı
ABD’de dondurulmuş karides ürünlerinde radyoaktif madde tehlikesi gündemde. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), olası Sezyum-137 (Cs-137) bulaşı nedeniyle bazı markalara ait dondurulmuş karideslerin geri çağrıldığını duyurdu.
Radyoaktif madde ilk olarak ABD Gümrük ve Sınır Koruma birimince Los Angeles, Houston, Savannah ve Miami limanlarında yapılan kontrollerde fark edildi. İncelemeler sırasında Endonezya merkezli PT. Bahari Makmur Sejati (BMS Foods) firmasının hazırladığı ve Walmart mağazalarında “Great Value” markasıyla satılan karideslerde şüpheli bulgulara rastlandı.
FDA, şu ana kadar piyasadaki ürünlerde doğrudan kontaminasyon tespit edilmediğini ancak üretim ve depolama koşullarının risk taşıdığına dikkat çekti. Bu nedenle Walmart’a ürünleri geri çağırma tavsiyesi verildi. Ayrıca BMS Foods ürünlerinin ABD’ye girişine ithalat yasağı konuldu.
Öte yandan, California merkezli Southwind Foods da gönüllü bir adım atarak Sand Bar, Arctic Shores, Best Yet, Great American ve First Street markaları altında satılan 13 çeşit dondurulmuş karidesi geri çağırdığını açıkladı. Bu ürünlerin 17 Temmuz – 8 Ağustos 2025 tarihleri arasında Alabama, Arizona, California, Massachusetts, Minnesota, Pennsylvania, Utah, Virginia ve Washington eyaletlerinde satışa sunulduğu bildirildi.
Sezyum-137 (Cs-137) Nedir?
Radyoaktif bir izotoptur. Doğada doğal olarak bulunmaz, nükleer fisyon (uranyum-235 ve plütonyum-239’un bölünmesi) sonucu ortaya çıkar.
Yarı ömrü yaklaşık 30 yıl olduğundan çevrede uzun süre kalıcıdır.
Radyasyon tipi: Beta ve gama ışınları yayar. Gama ışınları çevrede kolayca yayılabildiği için özellikle insan sağlığı açısından önemlidir.
Kullanım alanları ise Tıp (kanser tedavisinde radyoterapi), endüstri (ölçüm cihazları), nükleer santraller ve silah testlerinde ortaya çıkan atıkların bir parçasıdır.
Cs-137 Nasıl Bulaşır?
Sezyum-137’nin gıdaya ya da çevreye bulaşmasının birkaç ana yolu vardır:
Nükleer Kazalar:
Çernobil (1986) ve Fukuşima (2011) kazaları sonrası atmosfere yayılan Cs-137 yağmurla toprağa ve suya karıştı.
Bu nedenle orman ürünleri, balıklar ve toprak ürünlerinde yıllarca kalıntıları görüldü.
Atmosferik Nükleer Testler:
1940’lar–1960’larda yapılan nükleer silah denemeleri sonucu Cs-137 tüm dünyaya yayıldı. Toprakta ve denizlerde hâlâ izleri bulunabiliyor.
Endüstriyel veya Tıbbi Atıklar:
Radyoterapi cihazlarının yanlış bertaraf edilmesi veya endüstriyel kaynaklı atıklar çevreyi kirletebilir.
Deniz ve Su Yolu ile Yayılım:
Cs-137 suya karıştığında balıklar, kabuklular ve yosunlar tarafından biyolojik olarak birikim yapar. Bu nedenle deniz ürünlerinde radyoaktif bulaşma riski vardır.
Gıda Zincirine hangi yolla bulaşabilir?
Toprağa bulaştığında bitkiler tarafından emilir. Bitkilerle beslenen hayvanların etine, sütüne ve nihayetinde insanlara kadar ulaşabilir.
Denizlerde de plankton → küçük balık → büyük balık zinciriyle insanlara kadar taşınır.
Sağlık Açısından Önemi
Vücuda girdiğinde potasyuma benzer şekilde kas dokusunda ve özellikle yumuşak dokularda birikir.
Uzun süreli düşük doz maruziyet bile kanser riskini artırır.
Yüksek dozlarda ise akut radyasyon sendromu gelişebilir (bulantı, kusma, kemik iliği baskılanması).
En önemli risk gıda zinciri üzerinden sessiz ve fark edilmeden maruziyet yaşanmasıdır.